نقش ساختار ریشه و صفات فیزیولوژیک جو در پاسخ به تنش خشکی

نویسندگان

رضا کشاورزنیا

مریم شهبازی

ولی اله محمدی

قاسم حسینی سالکده

علی احمدی

چکیده

تنش خشکی در اکثر مناطق جهان مهم ترین عامل کاهش عملکرد گیاهان زراعی محسوب می­شود. تنظیم اسمزی و داشتن سیستم ریشه­ای قوی و عمیق از طریق افزایش جذب و بازده مصرف آب، سبب افزایش تحمل به خشکی در غلات می­شود. در این تحقیق، تأثیر ساختار ریشه و صفات فیزیولوژیک در پاسخ به تنش خشکی در سه رقم جو زراعی یوسف (متحمل)، موروکو (حساس) و فجر30 (نیمه متحمل) و یک اکوتیپ جو غیر زراعی اسپانتانئوم (متحمل) بررسی شد. بذور جو در لوله­های پی وی سی 1 متری با قطر 10 سانتی متر کشت شدند و تنش خشکی به میزان 20 درصد مقدار آب در دسترس اعمال شد و آبیاری در حد ظرفیت زراعی به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. خصوصیات ریشه و صفات فیزیولوژیک در ابتدای مرحلة گلدهی اندازه گیری شد. نتایج حاکی از این بود که در اثر خشکی، میزان هدایت روزنه­ای، محتوای نسبی آب برگ، پتانسیل آب برگ و پتانسیل اسمزی در همة ارقام کاهش و دمای برگ افزایش یافت. ارقام متحمل دارای کمترین افت پتانسیل آب، پتانسیل اسمزی و محتوای نسبی آب برگ بودند. رقم حساس دارای کمترین و ارقام متحمل دارای بیشترین میزان تنظیم اسمزی بودند. تنش خشکی موجب کاهش وزن خشک و حجم ریشه نسبت به شرایط کنترل شد. عمق ریشه در تمام ارقام متحمل و نیمه متحمل در اثر تنش افزایش یافت، درحالی که در رقم حساس کاهش نشان داد. نتایج نشان داد ارقام مقاوم ارقامی اند که در شرایط تنش می­توانند با افزایش عمق ریشه، آب بیشتری جذب کنند و در نتیجه دارای تنظیم اسمزی و محتوای نسبی آب بیشتری باشند. این ارقام در شرایط تنش به دلیل محتوای نسبی آب بیشتر، هدایت روزنه­ای بیشتری دارند و ازاین رو دمای برگ را در سطح پایین­تری نگه می ­دارند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی تحمل به تنش خشکی در جو زراعی و وحشی براساس صفات فیزیولوژیک و شاخص‌های تحمل

Drought stress is one the most limiting factors for crop production worldwide. The wide ecological and environmental dispersion of crop wild relatives, generates a high potential of their adaptive diversity to abiotic stresses such as drought. In this study 21 (including 10 cultivated and 11 wild barley (Hordeumvulgaressp. spontaneum))genotypes were evaluated under three soil water conditions f...

متن کامل

مکان‌یابی QTL‌های صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو در شرایط تنش خشکی

به منظور مکان‌یابی نواحی ژنومی کنترل کننده صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو در شرایط تنش خشکی و تعیین ارتباط آنها با عملکرد دانه، آزمایشی در سال زراعی90-1389در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. آزمایش در قالب دو طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی اجرا شد. مواد گیاهی شامل 72 لاین هاپلوئید مضاعف جو حاصل از تلاقی ارقام استپتو و مورکس به همراه والدین آنها بودند. صفات...

متن کامل

مطالعه صفات فیزیولوژیک گیاه دارویی مرزنجوش یک ساله (Origanum majorana) در پاسخ به عنصر روی در شرایط تنش خشکی

به‌منظور بررسی واکنش فیزیولوژیکی گیاه دارویی مرزنجوش (Origanum majorana) به عنصر روی در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در سال 1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه هرمزگان اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح مختلف تنش خشکی (رطوبت خاک معادل 50، 75 و 100% ظرفیت زراعی) محلول‌پاشی کود روی (غلظت­های 0، 1 و 3 در هزار) بودند.  نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ...

متن کامل

مکان یابی qtl های صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو در شرایط تنش خشکی

به منظور مکان یابی نواحی ژنومی کنترل کننده صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی جو در شرایط تنش خشکی و تعیین ارتباط آنها با عملکرد دانه، آزمایشی در سال زراعی90-1389در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا شد. آزمایش در قالب دو طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی اجرا شد. مواد گیاهی شامل 72 لاین هاپلوئید مضاعف جو حاصل از تلاقی ارقام استپتو و مورکس به همراه والدین آنها بودند. صفات...

متن کامل

تغییرات شاخص‏ های فیزیولوژیک و نمایه متابولیتی مرزه خوزستانی (Satureja khuzistanica) در پاسخ به تنش خشکی

مرزه خوزستانی یکی از نه گونه انحصاری جنس مرزه در ایران محسوب می‏شود که به‎دلیل داشتن ترکیب فنلی کارواکرول در اسانس و اسیدهای فنلی رزمارینیک و کافئیک در عصاره، دارای اثرات ضد میکروبی قوی می‌باشد که در درمان تعدادی از بیماری‌ها مؤثر است. در این تحقیق، تنش خشکی از طریق روش قطع آبیاری در مرحله گلدهی بر یک کلن از مرزه خوزستانی اعمال شد. نمونه‌برداری در فواصل سه روز و در پنج مرحله انجام شد و تعدادی ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
علوم گیاهان زراعی ایران

ناشر: پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

ISSN 2008-4811

دوره 45

شماره 4 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023